შესახებ
English
1886-09-08 - 1960-08-01

პერსონალური
დაბადების თარიღი: 1886-09-08
გარდაცვალების თარიღი: 1960-08-01
სქესი: კაცი
ეროვნება: ქართველი
აღმსარებლობა:
მეტსახელი:
ფსევდონიმი: „ლელიანი“, „გ. ლელიანი“, „გერონტი“, „Г.К.“

გეოგრაფიული
დაბადების ადგილი: ბახვი, საქართველო
გარდაცვალების ადგილი: თბილისი, საქართველო
საცხოვრებელი ადგილი: ბახვი, ქუთაისი, ლაიფციგი, ბერნი, ბრიუსელი, თბილისი


სოციალური
სოციალური წარმოშობა: აზნაური
სოციალური სტატუსი: მოსამსახურე
განათლება: უმაღლესი
პროფესია: ჟურნალისტი


პოლიტიკური
პარტია: უპარტიო
თანამდებობა: საქართველოს ეროვნულ-დემოკრატიული პარტიის მთავარი კომიტეტის წევრი, საქართველოს ეროვნული საბჭოს წევრი, საქართველოს პარლამენტის დეპუტატი, საქართველოს პარლამენტის ეროვნულ-დემოკრატიული ფრაქციის პრეზიდიუმის წევრი, საქართველოს დამფუძნებელი კრების დეპუტატი, საქართველოს სსრ მიწათმოქმედების სახალხო კომისრის მოადგილე,
რეპრესია: 1906, 1910


საზოგადოებრივი
ორგანიზაცია: ჟურნალი „მოგზაური“, ჟურნალი „დროება“, გაზეთი „ახალი ცხოვრება, გაზეთი „Кавказский рабочий листок“, გაზეთი „სახალხო გაზეთი“, გაზეთი „სახალხო ფურცელი", გაზეთი "საქართველო", გაზეთი „კომუნისტი“, ლიტერატურული დაჯგუფება „არიფიონი“,

გერონტი დიმიტრის ძე ქიქოძე დაიბადა 1886 წლის 8 სექტემბერს (ძველი სტილით. მეორე ვერსიით - 1885 წლის 21 აგვისტოს) ქუთაისის გუბერნიის ოზურგეთის მაზრის სოფელ ბახვში, აზნაურის ოჯახში; ეროვნებით ქართველი.

დაწყებითი განათლება მიიღო ბახვის ორკლასიან სკოლაში.

შემდეგ დაამთავრა ქუთაისის რეალური სასწავლებელი.

სწავლის პერიოდში მონაწილეობდა არალეგალური ხელნაწერი ჟურნალების გამოცემაში.

სასწავლებლის ბოლო კლასებში ამხანაგებთან ერთად ჩაება სოციალ-დემოკრატიული მიმართულების არალეგალური წრეების მუშაობაში.

1903 წელს დაასრულა რეალური სასწავლებელი და სწავლის გასაგრძელებლად გაემგზავრა გერმანიაში, სადაც შევიდა ლაიფციგის უნივერსიტეტის ფილოსოფიის ფაკულტეტზე.

იყო რუსეთის სოციალ-დემოკრატიული მუშათა პარტიის წევრი; შედიოდა „ბოლშევიკების“ ფრაქციაში.

პარალელურად იყო ლაიფციგის რსდმპ „დამხმარე ჯგუფის“ წევრი

1905 წლის დასაწყისში დაბრუნდა საქართველოში და ჩაება რევოლუციურ მოძრაობაში.

1905 წლიდან თანამშრომლობდა სოციალ-დემოკრატიულ ჟურნალ-გაზეთებში - „მოგზაური“, „დროება“ და „ახალი ცხოვრება; მცირე ხნით იყო „Кавказский рабочий листок“-ის ფაქტობრივი რედაქტორი.

ქართულ ენაზე თარგმნიდა მარქსისტულ ლიტერატურას.

იყენებდა ფსევდონიმებს - „ლელიანი“, „გ. ლელიანი“, „გერონტი“ და „Г.К.“

„ოხრანკის“ თვალთვალის მასალებში გატარებულია მეტსახელით „Горбила“.

1906 წელს სამი კვირით დააპატიმრეს პოლიტიკური საბაბით.

გათავისუფლების შემდეგ კვლავ დაბრუნდა ლაიფციგში და სწავლა განაგრძო.

1910 წლის გაზაფხულზე ავადმყოფობის გამო სამშობლოში დაბრუნდა; მალევე გერონტი ქიქოძე დათანხმდა, „სახალხო გაზეთის“ რედაციის მუშაობაში მიეღო მონაწილეობა, რომელიც ჟანდარმერიის მიერ სოცილისტ-ფედერალისტთა პარტიის წევრების მასობრივი დაპატიმრებების გამო დასუსტდა. რამდენიმე ხნის შემდეგ იგი პარტიის წევრ სვიმონ მაჭავარიანთან ერთად ჟანდარმერიამ დააპატიმრა და მეტეხის ციხეში მოათავსა.

გერონტი ქიქოძეს ადმინისტრაციული წესით შიდა რუსეთის გუბერნიებში გადასახლება მუსაჯეს, თუმცა გენერალ მაყაშვილის შუამდგომლობის შემდეგ გერმანიაში დაბრუნების საშუალება მისცეს.

ემიგრაციაში ცხოვრების დროს, 1910-1913 წლებში, სწავლობდა ლაიფციგის და ბერნის უნივერსიტეტების ფილოსოფიის ფაკულტეტებზე; ცხოვრობდა და მუშაობდა ბელგიაში, ბრიუსელში.

1910-იან წლებში ჩამოსცილდა სოციალ-დემოკრატიულ პარტიას და დაუახლოვდა ეროვნულ-დემოკრატიული მიმართულების ჯგუფებს.

ათავსებდა წერილებს გაზეთებში „სახალხო ფურცელი“ და „საქართველო“.

1914 წლის გზაფხულზე დაბრუნდა საქართველოში.

1917 წელს იყო საქართველოს ეროვნულ-დემოკრატიული პარტიის ერთ-ერთი დამფუძნებელი და მისი მთავარი კომიტეტის წევრი.

1917 წლის ნოემბერში აირჩიეს საქართველოს ეროვნული საბჭოს წევრად.

1918 წლის 26 მაისს ხელი მოაწერა საქართველოს დემოკრატიული რესპუბლიკის დამოუკიდებლობის გამოცხადების აქტს. 1918 წლის განმავლობაში იყო საქართველოს დემოკრატიული რესპუბლიკის პარლამენტის წევრი; ეროვნულ-დემოკრატიული ფრაქციის პრეზიდიუმის წევრი.

1918 წელს იყო საქართველოს ეროვნულ-დემოკრატიული პარტიის გაზეთ „საქართველოს“ რედაქტორი.

1919 წლის 12 მარტს აირჩიეს საქართველოს რესპუბლიკის დამფუძნებელი კრების წევრად საქართველოს ეროვნულ-დემოკრატიული პარტიის სიით; იყო ხელოვნების კომისიის მდივანი, საბიუჯეტო-საფინანსო კომისიის წევრი.

1919 წლის 21 მაისს დატოვა პარტიაც და ფრაქციაც და იყო დამოუკიდებელი დეპუტატი.

1921 წელს, საბჭოთა რუსეთის მიერ საქართველოს დემოკრატიული რესპუბლიკის ოკუპირების შემდეგ დარჩა თბილისში; 1921 წლის მარტის დასაწყისში „საქართველოს სსრ რევოლუციურმა კომიტეტმა“ გერონტი ქიქოძე პარლამენტიორად გაგზავნა დასავლეთ საქართველოში მყოფ საქართველოს დემოკრატიული რესპუბლიკის მთავრობასთან მოლაპარაკებების დაწყების შეთავაზებით, თუმცა ეს მისია უშედეგოდ დასრულდა.

შემდგომ წლებში ცხოვრობდა და მუშაობდა თბილისში; 1922 წლიდან მცირე ხნით იყო მიწათმოქმედების სახალხო კომისრის მოადგილე; 1924-1926 წლებში - გაზეთ „კომუნისტის“ სტილისტი.

იყო საქართველოს მწერალთა კავშირის წევრი; ევროპული ენებიდან თარგმნიდა ლიტერატურულ ნაწარმოებებს.

1928 წელს იყო ლიტერატურული დაჯგუფების „არიფიონის“ ერთ-ერთი დამფუძნებელი.

1931-1932 წლებში თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტში კითხულობდა ლექციების კურსს დასავლეთ ევროპის ლიტერატურის შესახებ.

დაჯილდოებული იყო შრომის წითელი დროშის ორდენით და მედლებით - „კავკასიის დაცვისათვის“ და „მამაცური შრომისათვის“.

გარდაიცვალა 1960 წლის 1 აგვისტოს.

დაკრძალულია მწერალთა და საზოგადო მოღვაწეთა დიდუბის პანთეონში.



წყაროები:

საქართველოს ეროვნული არქივი, ცენტრალური საისტორიო არქივი, ფონდი #1836, ანაწერი #1, საქმე #108; საქმე #109; ფონდი #1833, ანაწერი #1, საქმე #155; საქმე #157; საქმე #187; საქმე #1382.

ფოტო: გიორგი ლეონიძის სახელობის ქართული ლიტერატურის მუზეუმი.