|
|
1917 წლის შემოდგომაზე საქართველოს ეროვნულ-დემოკრატიულ პარტიაში განხეთქილება დაიწყო. პარტიას ჯერ ჩამოშორდა დამფუძნებელთა და პარტიის წევრთა ჯგუფი, რომელიც არ ეთანხმებოდა პარტიის ზომიერ კურსს ეკონომიკურ ნაწილში. ის მიიჩნევდა, რომ პარტიის მთავარი საყრდენი ძალა მოსახლეობის უმრავლესობა - წვრილი მესაკუთრე გლეხობა - უნდა ყოფილიყო და ამიტომ პარტიის პოლიტიკა ამ უკანასკნელთა საჭიროებისა და ფსიქოლოგიის ანალიზის საფუძველზე უნდა შემუშავებულიყო და არა ძველი მაღალი წოდების (მიწის მსხვილი მესაკუთრე, ახალი მწარმოებელი და მესაკუთრე კლასი) - ბურჟუაზიის ინტერესის გამომხატველი. აღნიშნული ჯგუფი ცალკე პარტიად გაფორმდა რადიკალ-დემოკრატების სახელით.
მომდევნო კონფლიქტი პარტიის შიგნით ასევე შეფარულ იდეოლოგიურ საფუძველს ატარებდა; პარტია ერთდროულად ეფუძნებოდა ძველი პრივილეგირებული წოდების წარმომადგენელ მსხვილ მიწათმფლობელთა, ლიბერალურად განწყობილ წვრილ მესაკუთრეთა, ინტელიგენტთა და დიდი კაპიტალის მფლობელ მეწარმეთა მხარდაჭერას. მსხვილი კაპიტალის ინტერესის დასაცავად, რაც სტაბილური ეკონომიკური გარემოს შენარჩუნებაში, საკუთრების ხელშეუხებლობასა და პოლიტიკურ გარანტიებში გამოიხატებოდა, 1918 წლის ზაფხულში ეროვნულ-დემოკრატიულმა პარტიამ გადაწყვიტა საპარლამენტო ფრაქცია გადაეხალისებინა და რამდენიმე ადგილი ახალი - „საქმიანი წრეების“ - წარმომადგენლებისთვის მიეცა. ეს გადაწყვეტილება დამფუძნებელთა ნაწილისა და პარტიის წევრთა ჯგუფისათვის, რომელებიც არ ეთანხმებოდნენ „ბურჟუაზიის“ ინტერესის პრიორიტეტულობას, გახდა მიზეზი, უარი განეცხადებინათ ფრაქციის გადახალისებაზე; ეს კი მათი პარტიიდან გარიცხვის საბაბი გახდა.
გარიცხულ წევრებს შეუერთდა ეროვნულ-დემოკრატიული პარტიის ერთ-ერთი ყველაზე აქტიური პუბლიცისტი და იდეოლოგი გრიგოლ ვეშაპელი და მათ „დამოუკიდებელი ეროვნული პარტია“ დააფუძნეს.
იდეოლოგიური პრიორიტეტის შესაბამისად, რომელიც თავის დასაყრდენად მთავარი კაპიტალის, მიწის მფლობელთა მხარდაჭერას აღიარებდა, პარტიას მალე „მიწის მესაკუთრეთა ეროვნული პარტია“ ეწოდა.
ახლად დაარსებულმა პარტიამ 1919 წლის თებერვალში, დამფუძნებელი კრების არჩევნებში, ვერ შეძლო ერთი მანდატისთვის საკმარისი ხმათა რაოდენობის მოპოვება. მომდევნო თვეებში პარტიამ შეძლო ორგანიზაციული განვითარება და მხარდამჭერთა მობილიზება; შედეგად - 1919 წლის დამატებით არჩევნებზე მან ერთი დეპუტატი, ხოლო 1920 წლის უკანასკნელ დამატებით არჩევნებზე კიდევ ერთი დეპუტატი შეიყვანა დამფუძნებელ კრებაში და საკუთარი ფრაქცია დააარსა.
|
|