გიორგი (გოგიტა) აქვსენტის ძე ფაღავა დაიბადა 1895 წლის დეკემბერში (ძველი სტილით), ქუთაისის გუბერნიის ქალაქ ქუთაისში, თავადის ოჯახში; ეროვნებით ქართველი.

დაამთავრა ქუთაისის სათავადაზნაურო ქართული გიმნაზია.

სწავლის პერიოდიდან ჩაბმული იყო სოციალ-დემოკრატიული წრეების მუშაობაში.

1913 წლიდან (ფორმალურად) იყო რუსეთის სოციალ-დემოკრატიული მუშათა პარტიის „მენშევიკების ფრაქციის“ წევრი.

1913 წელს სწავლა განაგრძო მოსკოვის უნივერსიტეტის იურიდიულ ფაკულტეტზე.

პოლიტიკური საბაბით დააპატიმრეს 1914 წელს ქუთაისში, ასევე, რამდენჯერმე - მომდევნო წლებში, ადმინისტრაციული წესით.

პატიმრობიდან გათავისუფლების შემდეგ სწავლა განაგრძო; 1917 წლისათვის მუშაობდა მოსკოვის სამხედრო-სამრეწველო კომიტეტში და ჩაბმული იყო ადგილობრივი სოციალ-დემოკრატიული ორგანიზაციების საქმიანობაში.

1917 წლის მარტში გოგიტა ფაღავამ და ვიქტორ ნოზაძემ მოსკოვიდან დაშიფრული დეპეშით შეატყობინეს თბილისელ თანამოაზრეებს ნიკოლოზ მეორის ტახტიდან გადადგომისა და რევოლუციის დაწყების შესახებ.

რევოლუციის შემდეგ გოგიტა ფაღავა მალევე დაბრუნდა საქართველოში; მცირე ხნით მუშაობდა ამიერკავკასიის განსაკუთრებულ კომიტეტში („ოზაკომში“) აკაკი ჩხენკელის მდივნად; შემდეგ ქუთაისში გადავიდა ადგილობრივი პარტიული ორგანიზაციების ერთ-ერთ ხელმძღვანელად; აქტიურად მონაწილეობდა დასავლეთ საქართველოში სახალხო გვარდიის სისტემის ფორმირებაში; შემდგომ წლებში აირჩიეს სახალხო გვარდიის მთავარი შტაბის წევრად.

1919 წლის 12 მარტს საქართველოს სოციალ-დემოკრატიული მუშათა პარტიის სიით აირჩიეს საქართველოს რესპუბლიკის დამფუძნებელი კრების წევრად; იყო საკონსტიტუციო კომისიის წევრი.

სპეციალური მისიით გაიგზავნა ჩრდილოეთ კავკასიაში.

1921 წელს საბჭოთა რუსეთის მიერ საქართველოს დემოკრატიული რესპუბლიკის ოკუპირებისას მონაწილეობდა წითელი არმიის წინააღმდეგ ბრძოლებში; ოკუპაციის შემდეგ დარჩა საქართველოში და ჩაება წინააღმდეგობის მოძრაობაში.

1921 წლის 29 აპრილს საბჭოთა რეჟიმის მიერ პოლიტიკური მოწინააღმდეგების მასობრივი დაპატიმრების პირველი ტალღისას საქართველოს სოციალ-დემოკრატიული პარტიის სხვა ლიდერებთან ერთად დააპატიმრეს ქუთაისში და გადაგზავნეს ტფილისში, საქართველოს „ჩეკაში“, შემდეგ კი მეტეხის #2 „გამასწორებელ სახლში“, სადაც 1921 წლის აგვისტომდე იმყოფებოდა.

საქართველოს სსრ საგანგებო კომისიის (ჩეკა) პრეზიდიუმის დადგენილებით 1921 წლის 26 აგვისტოს გოგიტა ფაღავა ავადმყოფობის გამო პატიმრობიდან გაათავისუფლეს.

გათავისუფლების შემდეგ არალეგალურ მდგომარეობაში გადავიდა და იატაკქვეშა ორგანიზაციებში მუშაობა განაგრძო თავდაპირველად რეგიონებში, ხოლო შემდეგ - თბილისში, სადაც შეიყვანეს საქართველოს სოციალ-დემოკრატიული მუშათა პარტიის არალეგალურ ცენტრალურ კომიტეტში წევრად.

1921 წლის ბოლოდან იყო ბოლშევიკური საოკუპაციო რეჟიმის წინააღმდეგ საერთო ფრონტის შექმნის მიზნით პარტიათა შორის მოლაპარაკების პროცესის აქტიური მონაწილე.

1922 წლის გაზაფხულზე აპრილში გოგიტა ფაღავა იყო საქართველოს დამოუკიდებლობის კომიტეტის ერთ-ერთი დამაარსებელი და წევრი.

1922 წლის ნოემბერში, საზღვარგარეთიდან ნოე ხომერიკის არალეგალურად დაბრუნების შემდეგ გოგიტა ფაღავა საქართველოს სოციალ-დემოკრატიული მუშათა პარტიის არალეგალურ ცენტრალურ კომიტეტთან დაარსებული სამხედრო კომისიის წევრი გახდა.

შემდგომ პერიოდში გოგიტა ფაღავა იატაკქვეშა საქმიანობის ერთ-ერთ საკვანძო ფიგურად იქცა - ცნობილი იყო „ავთანდილის“ ფსევდონიმით.

1923 წლის ნოემბერში ნოე ხომერიკის დაპატიმრების შემდეგ გოგიტა ფაღავა გახდა წინააღმდეგობის მოძრაობის მთავარი ორგანიზატორი.

გოგიტა ფაღავა მეორედ დააპატიმრეს 1924 წლის 15 თებერვალს თბილისში, ალექსანდრეს ქუჩის #41-ში, აზერბაიჯანის ანტისაბჭოთა მოძრაობასთან დაკავშირების მცდელობისას. პარტია „მუსავათის“ ლიდერი მირზა-ბალა მამედ-ზადეს მიერ საქართველოს დამოუკიდებლობის კომიტეტთან დასაკავშირებლად მოვლენილი რწმუნებულის აღა-ალი-იუსუფ-ზადეს თვალთვალის შედეგად აღმოაჩინეს გოგიტა ფაღავას ადგილსამყოფელი - დამფუძნებელი კრების დეპუტატის, გადასახლებული პოლიტპატიმრის სიმონ ახმეტელაშვილის ბინა, სადაც იგი იუსუფ-ზადეს ელოდებოდა.

საქართველოს სსრ საგანგებო კომისიამ ვერ შეძლო გოგიტა ფაღავასაგან სასურველი ინფორმაციის მიღება; 1924 წლის 23 მარტს, საგანგებო კომისიის საიდუმლო-ოპერატიული განყოფილების უფროსმა ლავრენტი ბერიამ გაზეთ „კომუნისტთან“ ინტერვიუში მოიყვანა გოგიტა ფაღავას წერილის ფრაგმენტი, სადაც თითქოს იგი საკუთარ წარსულ საქმიანობას შეცდომას უწოდებდა, თუმცა დოკუმენტის რეალურობა არ დასტურდება.

1924 წლის ივლისში გოგიტა ფაღავა ბენია ჩხიკვიშვილთან, ნოე ხომერიკთან და ვასილ ნოდიასთან ერთად გადაგზავნეს მოსკოვში, სსრკ გაერთიანებული პოლიტიკური სამმართველოს განკარგულებაში, იქიდან კი - სუზდალის პოლიტიზოლატორში.

1924 წლის 28 აგვისტოს ანტისაბჭოთა შეიარაღებული აჯანყების დაწყების შემდეგ, 30 აგვისტოს ამიერკავკასიის სფსრ-ს მთავრობის მოთხოვნით სსრკ გაერთიანებული სახელმწიფო პოლიტიკური სამმართველოს თავმჯდომარემ ფელიქს ძერჟინსკიმ გადასახლებაში მყოფი საქართველოს წინააღმდეგობის მოძრაობის ლიდერების - ბენია ჩხიკვიშვილის, ნოე ხომერიკის, გოგიტა ფაღავას, ვასილ ნოდიას და გიორგი წინამძღვრიშვილის დახვრეტის სანქცია გასცა.

ისინი დახვრიტეს სუზდალის პოლიტიზოლატორიდან ეტაპით გადაყვანისას, გაურკვეველ სადგურზე; დასაფლავების ადგილი უცნობია.

წყაროები:

საქართველოს ეროვნული არქივი, ცენტრალური საისტორიო არქივი, ფონდი #1836, ანაწერი #1, საქმე #108; საქმე #109; ფონდი #1833, ანაწერი #1, საქმე #155; საქმე #157; საქმე #187; საქმე #1382; ფონდი #153, ანაწერი #3 - ტფილისის გუბერნიის ჟანდარმთა სამმართველოს ფოტო-კარტოთეკა.

საქართველოს შსს აკადემიის არქივი. 1-ლი განყოფილება (ყოფილი სახელმწიფო უშიშროების კომიტეტის არქივი), ფონდი #6, საქმე #21151.

ბრძოლა, #3, სექტემბერი 1925 წ. პარიზი, თსუ ქართული ემიგრაციის მუზეუმი, გურამ შარაძის კერძო კოლექცია.

ფოტო: საქართველოს ეროვნული არქივი, საქართველოს საისტორიო ცენტრალური სახელმწიფო არქივი, ტფილისის გუბერნიის ჟანდარმთა სამმართველოს ფოტო-კარტოთეკა.